Tintelende lippen duiden op tintelingen of een verminderd dan wel afwezig gevoel van de lippen. Beide sensaties ontstaan door aandoeningen die de sensorische zenuwen in de lippen beïnvloeden, maar meestal niet door neurologische aandoeningen. Tintelende lippen kennen diverse oorzaken. De meest voorkomende oorzaak voor tintelende lippen is fysieke schade aan de lippen door droge, gebarsten lippen. Andere oorzaken zijn virussen die de huid aantasten en allergische reacties. Huidziekten veroorzaken zelden tintelingen of gevoelloosheid, maar eerder jeuk, branderigheid of pijn in de lippen. Deze oorzaken van tintelende lippen zijn over het algemeen vrij gemakkelijk te herkennen en thuis te behandelen zijn, hoewel voorgeschreven medicatie nodig kan zijn. Tintelende lippen kunnen gepaard gaan met andere klachten en soms tintelt de tong en een gedeelte van de mond ook.

Oorzaken van tintelende lippen

Via gevoelszenuwcellen worden impulsen geleid van zintuigen naar het centrale zenuwstelsel. De hersenen en het ruggenmerg vormen het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel vormt de verbinding tussen het centrale zenuwstelsel en de spieren en zintuigen. Perifere neuropathie verwijst naar zenuwbeschadiging in het perifere zenuwstelsel. Een veel voorkomend symptoom is gevoelloosheid of een tintelend gevoel. Alle delen van het lichaam, inclusief de lippen, kunnen worden aangetast. Perifere neuropathie is meestal niet de oorzaak van tintelende lippen. Vaker zijn tijdelijke factoren, zoals een gevoelige huid of koud weer, de oorzaak van liptintelingen. Hoe plotseling tintelende lippen ontstaan en of er andere symptomen aanwezig zijn, geeft aanwijzingen over de oorzaak en de ernst ervan.

Symptomen

Tintelingen in de lippen of tintelende lippen lijkt misschien een vreemd of ongevaarlijk symptoom te zijn, en in sommige gevallen is het dat ook. Het kan eenvoudigweg te wijten zijn aan een milde allergie of buiten zijn bij koud en guur weer en in dat geval is het eenvoudig te behandelen of te verhelpen. Maar soms kan dit ongewone symptoom een ​​teken zijn van een ernstige(r) onderliggende aandoening die onmiddellijk moet worden behandeld. In dat geval kan het gepaard gaan met andere symptomen:

• afwezigheid van gevoel in de lippen in onderlip en/of bovenlip
• tintelingen elders in het gezicht
• gezwollen lippen
• kloofjes in de lippen
• droge en schrale lippen
• korstjes
• blaasjes
• bloeden
• ontsteking
• roodheid

Tintelende lippen door allergieën

Een allergische reactie die van invloed is op de lippen, verschijnt meestal als een zwelling onder de huid waarbij er vocht lekt in de ruimte tussen de cellen. Dit staat bekend als angio-oedeem. Het wordt meestal veroorzaakt door een allergie voor voedsel (bijvoorbeeld grapefruit of appel) of medicijnen. Een voedsel of geneesmiddelenallergie is meestal ernstig en kan een dramatisch beeld geven met flinke zwellingen, maar lost vaak binnen 24 uur op.

Behandeling
In de acute fase kan de arts corticosteroïden in tabletvorm of als injectie voorschrijven.

Gebarsten lippen

Droge, gebarsten of schrale lippen gaan vaak gepaard met pijn of tintelingen. Dit kan gebeuren als de lippen erg droog worden tijdens de winter, in een warm klimaat of als iemand een huidaandoening heeft, zoals eczeem. Het gebruik van een vochtinbrengende lippenbalsem kan de huid zachter maken en scheuren of kloven voorkomen.

Wat te doen?
Als je reeds last hebt van gekloofde, pijnlijke lippen, kun je het best een gewone formule gebruiken, zoals vaseline, die geen ingrediënten bevat die verdere irritatie aan de lippen kunnen veroorzaken.

Koortslip: blaasjes op de lip / Bron: Sergii Chepulskyi/Shutterstock.com

Tintelingen door koortsblaasjes

Het eerste teken van een koortslip is een tintelend of branderig gevoel rond de mond en de lippen, dat zich vervolgens ontwikkelt tot kleine zweertjes gevuld met vocht. Koortsblaasjes worden veroorzaakt door het herpes simplex virus, dat zeer besmettelijk is en van persoon tot persoon wordt overgedragen door nauw contact, zoals zoenen. Het virus is meestal inactief maar kan af en toe uitbreken in de vorm van een koortslip.

Behandeling
Koortsblaasjes genezen meestal zonder behandeling binnen 7 tot 10 dagen, maar het gebruik van een antivirale crème zodra een persoon last krijgt tintelende lippen als voorbode van een koortslip, kan helpen het genezingsproces te versnellen.

Gordelroos

De meeste kinderen krijgen op een gegeven moment waterpokken. Nadat ze hersteld zijn, blijft het virus echter inactief in het lichaam. Later in het leven kan het opnieuw opduiken als gordelroos, een infectie die een jeukend, branderig of tintelend gevoel in de huid veroorzaakt, evenals pijnlijke blaren of huiduitslag. Gordelroos kan elk deel van het lichaam, inclusief de lippen, treffen en het eerste symptoom is vaak een tintelend of brandend gevoel. Hierna verschijnen met vocht gevulde blaren op de huid die alleen of in een cluster kunnen verschijnen.

Behandeling
Antivirale geneesmiddelen (zoals aciclovir, valaciclovir of famciclovir) kunnen worden voorgeschreven en paracetamol of eventueel NSAID's kunnen de pijn verminderen. De antivirale middelen zorgen ervoor dat je een paar dagen eerder herstelt. Laat je huid zo veel mogelijk met rust.

Vitamine- of mineralentekort

Als je niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt, kan je lichaam niet voldoende rode bloedcellen aanmaken. Rode bloedcellen helpen zuurstof door je lichaam te verplaatsen. Naast tintelende lippen, kun je ook last krijgen van:

• vermoeidheid;
• verlies van eetlust;
• duizeligheid;
• spierkrampen;
• onregelmatige hartslag.

Veelvoorkomende tekorten zijn:

• vitamine B11 (foliumzuur);
• vitamine B12;
• vitamine C;
• calcium;
• ijzer;
• magnesium;
• kalium;
• zink.

Vitamine- en mineralentekorten zijn vaak het gevolg van het eten van een slecht voedingspatroon. Langdurige stress of een verminderde opname van voedingsstoffen in het maag-darmstelsel zijn andere boosdoeners.

Wat te doen?
Eet gezond en gevarieerd en bij een tekort kan de huisarts suppletie voorschrijven. Ook zal een eventueel onderliggend medisch probleem behandeld worden.

Tintelingen in de lip door hyperventilatie

Hyperventilatie betekent dat je te snel of te diep ademt en het ontstaat vaak door angst en spanning, vaak zonder dat je het zelf doorhebt. Wanneer je hyperventileert, adem je te veel zuurstof in, waardoor de hoeveelheid kooldioxide in je bloed wordt verlaagd. Dit kan doofheid of tintelingen rond je mond, tong en lippen veroorzaken.

Wat te doen?
Bij een acute aanval is het belangrijk dat je kalm en rustig probeert te blijven en dat je je ademhaling onder controle krijgt door drie tellen in te ademen en daarna in zes tellen beheerst en op kalme wijze uit te ademen. Adem bij voorkeur via de buik. Probeer via de neus in te ademen en via de mond uit te ademen.

Medicatie bij het fenomeen van Raynaud / Bron: Stevepb, Pixabay

Fenomeen van Raynaud

Het fenomeen van Raynaud verwijst naar het plotseling optreden van verkleuringen van vingers en/of tenen bij blootstelling aan kou of bij emotie, als gevolg van kramp in de bloedvaten waardoor de bloedstroom naar vingers en/of tenen tijdelijk minder is. Het gaat om relatief korte aanvallen van slechts enkele minuten, waarbij tintelingen en een dood gevoel optreden in vingers en tenen en soms ook aan de oren of op het puntje van de neus of tong.

Behandeling
Je kunt je richten op het voorkomen van vaatkrampen door uitlokkende factoren te vermijden en mensen met ernstige klachten kunnen in de herfst en winter vaatverwijdende medicijnen van de arts voorgeschreven krijgen.

Voedselvergiftiging

Volgens het Voedingscentrum kan het eten van vis en schelpdieren bij mensen een voedselvergiftiging met algengifstoffen veroorzaken.

Zo blokkeert de algengifstof 'paralytic shellfish poison' (PSP) de werking van zenuwen en spieren en kan onder meer tintelingen en verdoofdheid van lippen, tong, keel, handen en voeten veroorzaken. Op een later tijdstip kan je last krijgen van spierzwakte, verdergaande verlammingen, hallucinaties en toenemende benauwdheid optreden. Zo'n 2 tot 12 uur na vergiftiging kan je komen te overlijden als gevolg van verlamming van de ademhaling of hartzwakte. Wanneer je de eerste 12 uur overleeft, is de kans op volledig herstel goed.

De algengifstof neurotoxic shellfish poison (NSP) veroorzaakt binnen enkele minuten tot enkele uren tinteling en gevoelloosheid van de lippen, tong en keel. Verder veroorzaakt het spierzwakte, omkeren van heet/koud waarneming, misselijkheid en diarree. Deze vergiftiging is volgens het Voedingscentrum niet levensbedreigend.

Wazig zien bij hypoglykemie / Bron: Martin Sulman

Hypoglykemie

Bij hypoglykemie is je bloedsuikerspiegel (glucose) te laag, wat symptomen als tintelingen rond de mond tot gevolg heeft. Je lichaam en hersenen hebben een bepaalde hoeveelheid glucose nodig om goed te kunnen functioneren. Hoewel hypoglykemie doorgaans wordt geassocieerd met diabetes, kan iedereen een lage bloedsuikerspiegel krijgen. Symptomen van een laag bloedsuiker komen vaak plotseling op. Naast de tintelende lippen, kun je ook last krijgen van:

• wazig zien;
• trillen;
• duizeligheid;
• zweten;
• bleke huid;
• snelle hartslag;
• moeite met helder denken of concentreren.

Wat helpt?
Het drinken van sap of frisdrank of het eten van snoepjes of een koekje kan helpen je bloedsuikerspiegel te verhogen en de symptomen te doen stoppen. Als de symptomen aanhouden, raadpleeg dan een arts.

Tintelende lippen bij multiple sclerose

De oorzaak van multiple sclerose (MS) is anno 2023 nog steeds onduidelijk, maar men denkt dat het een auto-immuunziekte is, een ziekte waarbij het afweersysteem van het lichaam ontregeld is. Een van de eerste symptomen van MS is gevoelloosheid in het gezicht, waaronder tintelende lippen. Er zijn veel andere delen van het lichaam die worden aangetast door MS, zoals de armen en benen. Meer algemene symptomen die kunnen optreden, zijn onder meer:

• gevoelloosheid van de benen of voeten;
• evenwichtsproblemen;
• spierzwakte;
• spierspasmen;
• acute of chronische pijn;
• spraakstoornissen;
• tremor.

Tintelingen door lupus

Lupus is een auto-immuunziekte die ontstekingen in je lichaam veroorzaakt. Het kan van invloed zijn op de huid en de gewrichten, evenals belangrijke organen zoals je nieren, longen en hart. Lupus kan ook invloed hebben op je zenuwstelsel, wat kan leiden tot tintelende lippen. Tintelende lippen worden meestal ervaren naast andere symptomen. Deze zijn:

• koorts;
• vermoeidheid;
• pijn in het lichaam;
• kortademigheid;
• hoofdpijn.

Behandeling
Behandeling met medicijnen kan je klachten verminderen.

Guillain-Barré-syndroom

Het Guillain-Barré-syndroom (GBS) is een zeldzame auto-immuunziekte waarbij het lichaam zichzelf aanvalt, in dit geval het zenuwstelsel. GBS treedt meestal op na een infectie van de luchtwegen of het maag-darmkanaal. De symptomen kunnen je leven flink verpesten. De meest voorkomende symptomen zijn zwakte, gevoelloosheid, tintelingen, een 'slapend' gevoel, schokjes en trillingen in je armen en benen. Deze symptomen kunnen in je handen en voeten beginnen, en gaan vervolgens richting je gezicht en kunnen je lippen beïnvloeden, waardoor een tintelend gevoel ontstaat. Andere symptomen zijn onder meer:

• moeite met lopen;
• moeite met het bewegen van je ogen of gezicht, praten, kauwen of slikken;
• ernstige lage rugpijn;
• verlies van blaascontrole;
• snelle hartslag;
• moeite met ademhalen;
• verlamming.

Behandeling
Een ziekenhuisopname is geboden. De meest effectieve behandeling is vaak het toedienen van hoge doses menselijke afweerstoffen, zogenoemde immunoglobulinen.

Andere oorzaken

Naast bovengenoemde oorzaken, zijn er ook de volgende:

Zenuwproblemen

Schade aan de zenuwen in het gezicht, zoals trigeminusneuralgie, kan leiden tot abnormale sensaties, waaronder tintelingen. Trigeminusneuralgie is een aandoedning van de drielingszenuw. Het wordt gekenmerkt door aanvallen van zeer scherpe elektrische pijn in één helft van het gelaat.

Migraine

Sommige mensen ervaren aura's of sensorische veranderingen, waaronder tintelingen, voorafgaande een migraineaanval. Deze kunnen ook je lippen treffen. Een typische aura uit zich door onder meer veranderingen in het gezichtsveld, zoals zwarte vlekkene en sterretjes zien) en tintelingen of een doof gevoel in lippen, gezicht of hand (eenzijdig).

Bloedvatproblemen

Aandoeningen zoals vasculitis (ontsteking van de bloedvaten) kunnen van invloed zijn op de bloedtoevoer naar de lippen en tintelingen veroorzaken.

Diabetes

Diabetes kan neuropathie veroorzaken. Diabetische neuropathie kun je krijgen als je een paar jaar diabetes hebt. wat tintelingen en gevoelloosheid in verschillende delen van het lichaam kan veroorzaken, waaronder de lippen.

Bijwerkingen van medicatie

Sommige medicijnen, zoals die voor hoge bloeddruk of epilepsie, kunnen tintelingen en andere gevoelsstoornissen (sensorische klachten) veroorzaken.

Andere aandoeningen

Er zijn tal van andere medische aandoeningen die tintelende lippen kunnen veroorzaken, zoals schildklieraandoeningen en meer.

Lees verder

• Tintelende tong: oorzaken en symptomen van prikkende tong
• Zweertjes op lip: oorzaken van zweertjes op de lip of lippen
• Koortslip: symptomen, oorzaak, behandeling en voorkomen
• Mond-tong aandoeningen: aften/zweertjes/ontsteking en pijn
• Mondbranden: symptomen, oorzaak en behandeling BMS